Cecil B. Currey là giáo sư sử học đã giảng dạy tại trường Đại học Nam Florida (Hoa Kỳ) được đánh giá là một trong những sử gia xuất sắc về lịch sử chiến tranh đặc biệt là cuộc chiến tranh Việt Nam. Cuốn sách “Chiến thắng bằng mọi giá” ra đời sau chuyến thăm Việt Nam năm 1997, khi đó Cecil B. Currey đã được chính Đại tướng Võ Nguyên Giáp tiếp tại nhà riêng.
Cuốn sách đã tái hiện cuộc đời một trong những nhà quân sự đặc biệt nhất của thế kỷ XX. Sách đã được dịch và xuất bản ở Anh, Trung Quốc, Brazil và Pháp. Tại Việt Nam“Chiến thắng bằng mọi giá” được NXB Thế giới và Công ty Cổ phần Sách Thái Hà phối hợp ấn hành. Đây được coi là cuốn biên khảo đầy đủ nhất của một tác giả nước ngoài về nhà lãnh đạo quân sự tài ba của Việt Nam.
Trong hơn 450 trang sách Cecil B. Currey đã dựng lại một cách sinh động những chặng đường lịch sử mà Đại tướng đã trải qua, từ khi còn là cậu bé ở làng An Xá (xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình) đến khi tham gia cách mạng, trở thành vị Tổng tư lệnh quân đội kiệt xuất của Việt Nam. Nội dung cuốn sách gồm 4 phần:
Phần một: An Xá 1911-1940: gồm 3 chương, khắc họa chân dung Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ thuở thiếu thời đến khi trở thành nhà cách mạng, bắt đầu tham gia vào những phong trào, tổ chức yêu nước trước những thay đổi tình hình thế giới cũng như trong nước.
Võ Nguyên Giáp (tên khai sinh: Võ Giáp, bí danh: Văn) sinh ngày 25-8-1911 tại làng An Xá, nay là xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình, trong một gia đình nhà nho giàu truyền thống yêu nước. Ông học giỏi, sớm được cha mẹ giáo dục về lòng yêu nước, căm thù quân xâm lược. Năm 1925-1926, ông tham gia phong trào học sinh yêu nước ở Trường Quốc học Huế và tiếp thu tư tưởng cách mạng của Nguyễn Ái Quốc. Năm 1927, Võ Nguyên Giáp gia nhập Tân Việt Cách mạng Đảng. Năm 1929, ông cùng một số đồng chí cải tổ Tân Việt thành Đông Dương Cộng sản Liên đoàn, một trong 3 tổ chức đảng hợp nhất thành Đảng Cộng sản Việt Nam. Thời gian này, Võ Nguyên Giáp được tiếp xúc với các tài liệu tuyên truyền cách mạng và Chủ nghĩa Mác, trong đó có các bài giảng của Nguyễn Ái Quốc, Bản án chế độ thực dân Pháp.
Từ 1934-1940, Võ Nguyên Giáp dạy môn lịch sử ở Trường Trung học tư thục Thăng Long, viết báo tuyên truyền xây dựng cơ sở cách mạng trong thanh niên học sinh, đồng thời tiếp tục học Đại học luật và kinh tế.
Năm 1936, ông tham gia sáng lập và viết bài bằng tiếng Việt và tiếng Pháp cho các tờ báo của Đảng: Lao động, Tiếng nói chúng ta, Tiến lên, Thời báo Cờ Giải phóng; tham gia phong trào Đông Dương Đại hội và được bầu làm chủ tịch Ủy ban báo chí Bắc Kỳ.
Phần hai: Hà Nội: 1941 - 1946: gồm 7 chương, giúp người đọc biết được những hoạt động cách mạng của Đại tướng trong cuộc đấu tranh giành chính quyền .
Năm 1941, Võ Nguyên Giáp được giao phụ trách Ủy ban Quân sự của Tổng bộ Việt Minh, tham gia chuẩn bị vũ trang khởi nghĩa, xây dựng căn cứ địa Cao - Bắc - Lạng.Tháng 12-1944, Võ Nguyên Giáp được Hồ Chí Minh giao nhiệm vụ thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân, đội quân chủ lực đầu tiên của lực lượng vũ trang cách mạng Việt Nam do Đảng Cộng sản Đông Dương lãnh đạo. Ngày 22-12-1944, tại khu rừng Trần Hưng Đạo, nằm giữa hai tổng Hoàng Hoa Thám và Trần Hưng Đạo thuộc châu Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng, Võ Nguyên Giáp đọc Chỉ thị thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân với 34 cán bộ, chiến sĩ. Võ Nguyên Giáp được ủy nhiệm lãnh đạo chung, Hoàng Sâm làm Đội trưởng và Xích Thắng (Dương Mạc Thạch) làm Chính trị viên. Ngay sau ngày thành lập, Võ Nguyên Giáp đã trực tiếp chỉ huy trận Phai Khắt - Nà Ngần (25 và 26-12-1944), mở đầu truyền thống “đánh thắng trận đầu”, “đánh tiêu diệt gọn” của QĐND Việt Nam.
Ngày 26/8/1945.Tư lệnh Việt Nam Giải phóng quân Võ Nguyên Giáp duyệt binh lần đầu ở Hà Nội sau khi giành được chính quyền.
Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa do Quốc hội thành lập sau tổng tuyển cử 6-1-1946 (Võ Nguyên Giáp đứng hàng thứ hai ngoài cùng bên phải).
Ngày 27-5-1948, ở tuổi 37, tại Lục Rã, chân đèo Re (phía Tuyên Quang), Hội đồng chính phủ dưới sự chủ trì của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trao quân hàm Đại tướng cho Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp và ông trở thành đại tướng đầu tiên của Quân đội Nhân dân Việt Nam
Phần ba: Điện Biên Phủ: 1946 - 1954: gồm 5 chương, tái hiện lại cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đầy gian khổ của quân và dân ta, những quyết định lịch sử làm nên nhiều chiến thắng vang dội mà đỉnh cao là chiến thắng chiến dịch Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”. Đại tướng Võ Nguyên Giáp là chỉ huy chính trong Chiến tranh Đông Dương (1946–1954) và chiến tranh Việt Nam (1960–1975). Ông cũng trực tiếp và tham gia chỉ huy nhiều chiến dịch quan trọng như Chiến dịch Biên giới Thu Đông 1950, trận Điện Biên Phủ (1954), Chiến dịch Tết Mậu Thân (1968), Chiến dịch Xuân Hè năm 1972, Chiến dịch Hồ Chí Minh…
Phần bốn: Sài Gòn: 1955-1991: gồm 8 chương là quá trình Đại tướng chỉ huy quân đội ta cùng với nhân dân đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, xây dựng đất nước thời bình, cùng với những đánh giá của tác giả về Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, (1954-1975), khi quân Mỹ trực tiếp vào miền Nam, nhiều nước bạn bè khuyên Việt Nam bỏ ý định đối đầu trực tiếp với Mỹ nhưng Võ Nguyên Giáp đã khẳng định: Việt Nam sẽ thất bại nếu đánh theo kiểu chính quy của các nước lớn, nhưng người Việt Nam sẽ giành chiến thắng bằng cách đánh kiểu Việt Nam. Những kế hoạch chiến lược và phương án tác chiến của ông đã góp phần đánh bại các chiến lược của quân đội Mỹ trong cuộc chiến tranh xâm lược ở miền Nam và cuộc chiến tranh phá hoại ở miền Bắc.
Ngày 7-4-1975, Võ Nguyên Giáp ra mệnh lệnh cho toàn quân “Thần tốc, thần tốc hơn nữa, táo bạo, táo bạo hơn nữa”, góp phần quan trọng vào thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975, đưa cuộc Kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đến thắng lợi hoàn toàn, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.
Trong cuốn sách này, ngoài việc khắc họa, làm nổi bật những sự kện lịch sử tiêu biểu, những bước ngoặt trong cuộc đời Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Curey đã có những phân tích khá sắc sảo, thấu đáo để trả lời cho câu hỏi: Tại sao Võ Nguyên Giáp lại trở thành một thiên tài quân sự của thế kỷ XX? Currey cũng đã thẳng thắn phân tích những thất bại trong cuộc đời binh nghiệp của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Và tất cả những điều đó để cuối cùng, Currey đi đến sự đánh giá về người Anh cả của Quân đội nhân dân Việt Nam: “Những thử thách mà Tướng Giáp phải vượt qua đã khiến ông trở thành bậc thầy chiến lược, chiến thuật và nghệ thuật quân sự … Tướng Giáp là chuyên gia hiện hữu vĩ đại nhất về chiến tranh nhân dân …”
Tên sách là “Chiến thắng bằng mọi giá”, nhưng không có nghĩa là cố gắng giành thắng lợi bất cứ giá nào, mà phải chiến thắng bằng sự khéo léo, khôn ngoan nhất, chiến thắng với sự hy sinh, tổn hại ít nhất. Đó cũng chính là nghệ thuật quân sự của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, bởi trước hết và trên hết ông là “một vị Tổng tư lệnh biết đau với từng vết thương của mỗi người lính, biết tiếc giọt máu của mỗi chiến binh” (trích lời của Thượng tướng Trần Văn Trà).
Cuốn sách “Chiến thắng bằng mọi giá” hiện đang có trong tủ sách tại thư viện nhà trường với số hiệu STK-010404. Kính mời các thầy cô giáo và các bạn tìm đọc.